სერგი კაპანაძის შეფასება აფხაზეთის გავლით რკინიგზის გაყვანასთან დაკავშირებით.
13 ნოემბერი, 2012
0
ინტერვიუ, რომელიც რეინტეგრაციის საკითხებში სახელმწიფო მინისტრმა პაატა ზაქარეიშვილმა რუსულ "კომერსანტს" მისცა, რამდენიმე დღეა, მსჯელობის საგანია. ზაქარეიშვილის თქმით, აფხაზეთში საქართველოს მონაწილეობით რაც უფრო მეტი ეკონომიკური პროექტი განხორციელდება, კონფლიქტის მოგვარების მეტი შანსი გაჩნდება.
24 საათი 06.11.12
ინტერვიუ, რომელიც რეინტეგრაციის საკითხებში სახელმწიფო მინისტრმა პაატა ზაქარეიშვილმა რუსულ "კომერსანტს" მისცა, რამდენიმე დღეა, მსჯელობის საგანია. ზაქარეიშვილის თქმით, აფხაზეთში საქართველოს მონაწილეობით რაც უფრო მეტი ეკონომიკური პროექტი განხორციელდება, კონფლიქტის მოგვარების მეტი შანსი გაჩნდება.
როგორც სახელმწიფო მინისტრი ამბობს, ასეთი მიდგომა აფხაზეთის დეიზოლაციის სტრატეგიის ნაწილია, რომელიც ახალ მთავრობას აქვს.
ზაქარეიშვილის აზრით, დაუშვებელია, რომ აფხაზეთი ეკონომიკურად და სატრანსპორტო თვალსაზრისით მხოლოდ რუსეთზე იყოს დამოკიდებული. "თუ მოძრაობას ჩვენს მხარეზეც გავხსნით, აფხაზეთს ალტერნატივა მიეცემა. ამ რკინიგზით სარგებლობა ყველას შეეძლება: რუსეთს, საქართველოს, სომხეთს. ამით კი ჩვენი ქვეყნის, როგორც სატრანსპორტო არტერიის როლი და მისი გეოპოლიტიკური მნიშვნელობა გაიზრდება: ტვირთები წამოვა არა მხოლოდ დასავლეთ-აღმოსავლეთის, არამედ ჩრდილოეთ-სამხეთის მიმართულებით," - განაცხადა პაატა ზაქარეიშვილმა.
სახელმწიფო მინისტრი მიიჩნევს, რომ საკითხის პოლიტიკური სარჩული უნდა გამოირიცხოს და პრობლემა მხოლოდ ეკონომიკური კუთხით იყოს განხილული. ზაქარეიშვილის თქმით, რკინიგზის აღდგენასთან დევნილების დაბრუნების საკითხის პირდაპირ დაკავშირება არარეალურია. მას მიაჩნია, რომ დოკუმენტში ამის ჩაწერა საჭირო არ არის. მინისტრის აზრით, რკინიგზის აღდგენა დევნილების დაბრუნებას და მთლიანობაში პრობლემების მოგვარებას ზოგადად შეუწყობს ხელს.
ზაქარეიშვილი აფხაზეთში დღეს მოქმედი დე ფაქტო პასპორტისთვის დანარჩენ საქართველოზე გამოყენების უფლების მინიჭების იდეითაც გამოდის. მისი თქმით, საუბარია არა პასპორტის აღიარებაზე, არამედ მათთვის მთელ საქართველოში ჩვეულებრივი პირადობის მოწმობის ფუნქციის მინიჭებაზე.
სახელმწიფო მინისტრი მიიჩნევს, რომ ამ იდეის რეალიზებისთვის საპარლამენტო განხილვა საჭირო არ არის. მისი თქმით, საკმარისი იქნება მთავრობის მიერ ნორმატიული აქტის მიღება. ზაქარეიშვილი დოკუმენტის თემაზე მოლაპარაკების გამართვას არც აფხაზებთან და არც ოსებთან არ აპირებს. "ეს სწორედ ის შემთხვევაა, როდესაც ჩვენ ცალმხრივად უნდა ვიმოქმედოთ," - ამბობს ზაქარეიშვილი.
ზაქარეიშვილის პოზიციას სასტიკად ეწინააღმდეგება პარტია "ევროპელი დემოკრატების" ლიდერი პაატა დავითაია. ის მიიჩნევს, რომ სარკინიგზო და საავტომობილო მიმოსვლის გახსნა რუსეთთან - ქვეყანასთან, რომელიც ქართულ სახელმწიფოებრიობას არ ცნობს და საქართველოს ტერიტორიები ოკუპირებული აქვს, კატეგორიულად მიუღებელია. ამასთან, როგორც დავითაია დასძენს, აფხაზეთის რკინიგზა ანქვაბის პრინციპული პოზიციის გამო არ აღდგება. "ანქვაბი საქართველოსთან ურთიერთობას მხოლოდ იმ შემთხვევაში განიხილავს, თუ საქართველო აფხაზეთის დამოუკიდებლობას აღიარებს," - ამბობს დავითაია.
პაატა დავითაიას აზრით, ყველაზე საშინელი იდეა, რაც კი განიხილება, ის არის, რომ საქართველოს მხარემ აფხაზური და ოსური პასპორტები ცალმხრივად აღიაროს. მისი თქმით, აფხაზური და ოსური პასპორტების აღიარება მათი დამოუკიდებლობის აღიარების ტოლფასია, რადგან პასპორტი სახელმწიფოებრიობის სიმბოლოა. დავითაია პირობას იძლევა, რომ ამ პროცესის შესაჩერებლად ყველაფერს გააკეთებს. "მივმართავ საქართველოს პარლამენტს, უმრავლესობას, უმცირესობას, ეს მსჯელობის საგანი გახდეს. საქმის კურსში ჩავაყენებ საერთაშორისო ორგანიზაციებს და აშშ-ს საელჩოს. ამერიკის სახელმწიფო დეპარტამენტმა აღიარა ნეიტრალური პასპორტები და აფხაზური და ოსური პასპორტების აღიარება ნეიტრალური პასპორტების გაუქმებას ნიშნავს," - ამბობს დავითაია.
"24 საათი" საგარეო საქმეთა მინისტრის ყოფილ მოადგილეს სერგი კაპანაძეს ესაუბრა, რომელიც ჟენევის ფორმატში მიმდინარე დისკუსიისა და ვაჭრობის მსოფლიო ორგანიზაციაში რუსეთის გაწევრიანების საკითხზე გამართული მოლაპარაკებების აქტიური მონაწილე იყო. სერგი კაპანაძის აზრით, რუსეთთან სარკინიგზო მიმოსვლის აღდგენა ისეთი თემაა, რომელშიც დეტალები განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია. რკინიგზის გახსნის შესახებ პაატა ზაქარეიშვილის მერ გამოთქმულ იდეაზე საუბრისას კაპანაძე აღნიშნავს, რომ შეუძლებელია იმის თქმა, კარგია თუ ცუდი რკინიგზის გახსნა. კაპანაძის თქმით, ეშმაკი დეტალებშია და სანამ უფრო მეტი დეტალი არ გაირკვევა, შეფასების გაკეთება ნაადრევია.
კაპანაძე იხსენებს, რომ ქართული მხარე რუსეთს რკინიგზის გახსნას ჯერ კიდევ 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომამდე რამდენიმე თვით ადრეც სთავაზობდა. "საქართველოს მთავრობის მაშინდელი წინადადება აფხაზეთის საკითხისადმი კომპლექსურ მიდგომას გულისხმობდა. მათ შორის, მოიცავდა რუსეთის მაშინდელი სამშვიდობოების მდინარე კოდორზე გადაწევას; გალის და ოჩამჩირის რაიონებში საერთაშორისო ძალების შესვლას; ორივე რაიონში ეკონომიკური ზონების შექმნას; ქართული და რუსული მხარეების მიერ ინვესტიციების ჩადებას. სამწუხაროდ, რუსეთის მხრიდან მაშინ დადებითი პასუხი ვერ მივიღეთ, რაც გასაგებია - რუსეთი ომისთვის ემზადებოდა," - თქვა სერგი კაპანაძემ.
რაც შეეხება დღევანდელ ვითარებას, სერგი კაპანაძეს მიაჩნია, რომ რკინიგზის გახსნა შედეგს გამოიღებს თუ არა, დამოკიდებული იქნება იმ დეტალებზე, რომლებიც ამას თან ახლავს. მათ შორის, რა დამოკიდებულება ექნება ამ საკითხის მიმართ აზერბაიჯანს და რამდენად შეიცვლება ბალანსი რეგიონში. ამასთან, კაპანაძის თქმით, რკინიგზის აღდგენამ აფხაზეთს და დანარჩენ საქართველოს შორის მიმოსვლას უნდა შეუწყოს ხელი. "რკინიგზა შეიძლება, ისე აღდგეს, რომ ვაჭრობაზე არანაირი გავლენა არ ჰქონდეს ან შეიძლება, გარდამტეხი გავლენა მოახდინოს ხალხთა შორის ურთიერთობაზე. ამიტომ არის მნიშვნელოვანი დეტალების განსაზღვრა," - ამბობს კაპანაძე.
მისი აზრით, სარკინიგზო მიმოსვლას, როგორც ძალიან მნიშვნელოვან თემას, ასევე მნიშვნელოვანი სხვა საკითხები უნდა მიებას. "შეთანხმება შეიძლება, დევნილების დაბრუნებას მოიცავდეს ან არც მოიცავდეს. ჯერ ერთი, დასაზუსტებელია, სად, რა პირობებში უნდა დაბრუნდნენ დევნილები. ის, რომ გალში ახლა ხალხი ცხოვრობს, ამას არც ღირსეული დაბრუნება ჰქვია და არც უსაფრთხო, - შენიშნავს კაპანაძე და დასძენს, - აუცილებელია, მრავალკომპონენტიანი შეთანხმება და არა მხოლოდ რკინიგზის გახსნა, რაც შეიძლება, წამგებიანი უფრო იყოს, ვიდრე მომგებიანი." სერგი კაპანაძე ვარაუდობს, რომ პაატა ზაქარეიშვილს დეტალების შეთანხმების გარეშე რკინიგზის ხელაღებით გახსნა (რაც სწორი არ იქნება) არა აქვს მხედველობაში.
სერგი კაპანაძე რკინიგზის აღდგენის შემთხვევაში დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს იურიდიულ საფუძველს. "ხელშეკრულება გაფორმდება? კომპანიებს შორის შეთანხმება დაიდება? ჟენევის ფორმატში არაფორმალური შეთანხმება მიიღწევა? ასევე, მნიშვნელოვანია, რა მიმართებაში იქნება ეს ნაბიჯი "საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ" კანონთან. მნიშვნელოვანი კომპონენტია, რკინიგზის აღდგენა რაიმე უფრო დიდი პაკეტის ნაწილი იქნება თუ არა," - აღნიშნავს კაპანაძე. მინისტრის ყოფილი მოადგილე მიესალმება პაატა ზაქარეიშვილის იდეას, რომელიც რკინიგზის აღდგენისთვის იურიდიული დოკუმენტის გაფორმებას საჭიროდ არ მიიჩნევს. "ჟენევის ფორმატში ჩვენთვის ამოსავალი პრინციპი იყო ის, რომ არც ერთ ხელშეკრულებას ხელი არ ეწერებოდა და უბრალოდ სტატუს-ნეიტრალური შეთანხმებები გვქონდა, ამით არაფრის ლეგიტიმაცია არ ხდებოდა," - აღნიშნავს კაპანაძე.
კაპანაძეს ტვირთის კონტროლი ყველაზე ნაკლებ პრობლემატურ საკითხად წარმოუდგენია. მისი თქმით, ვაჭრობის მსოფლიო ორგანიზაციაში რუსეთის გაწევრიანების დროს საქართველოსთან მიღწეული შეთანხმების ფარგლებში ამის მექნიზმი არსებობს. როგორც სერგი კაპანაძე ამბობს, აფხაზეთში რკინიგზა ნებისმიერ შემთხვევაში დერეფნის ფარგლებშია მოქცეული, სხვანაირად მისი ფუნქციონირება წარმოუდგენელია. "ტვირთის კონტროლისა და მასზე ინფორმაციის მიღების მექანიზმი შვეიცარიული კომპანიაა, რომელიც მუშაობას მალე დაიწყებს. გვაქვს ხელშეკრულება, რომელიც საქართველოს ხელისუფლებას ტვირთებზე ინფორმაციის მიღების საშუალებას აძლევს. თუმცა, დამატებითი მოდალობების მიღებაც შეიძლება," - ამბობს სერგი კაპანაძე.
სტატიის მისამართი: http://24saati.ge/index.php/category/news/2012-11-06/33511.html
